'Sobre la marcha'

Ikasle batek, bere ikaskidea lasaitzeko asmoz:

- Lasai neska, hori 'martxan soberan' egingo dugu...

Oliba-olio santua...

Klasean galdetu nuen:

- Nola esaten da erderazko 'aceite de oliva'?
- Oliba-olioa.

- Ederto.. ta 'aceite de oliva virgen extra'?
- Pues, 'oliba-olio amabirjina.

Amen.

Soka egon edo soka izan

Genero femeninoan doan forma da, maskulinoan ez da onartzen.

Neska zentzuduna dela adierazteko edo bere senean dagoela adierazteko.

"Neska hori soka dago"
"Neska hori da taldeko sokena"

Berrogeiak abestu

Errieta egiteko erabiltzen den euskal forma berria.

"Neska honek Juleneri berrogeiak abestuko dizkio"

IGELA vs.GIBELA

"...eta printzesa gibela bihurtu zen..." entzun ostean, ikasle batek kontatu zigun bere lehengo etxea erreka ondoan zegoenez, gauero "gibelak kantatzen entzuten" zituela. Gauza kuriosoa!

banaka, binaka, trinaka...

Irakasleak: Hurrengo ariketa binaka egingo duzue.
Ikasle batek: Ez, binaka ez, hobeto trinaka!

Geltoki egon

Ikasle batek gelan esandakoa:
Etxean beti nabil gauzak egiten, inoiz ez nago geltoki!: En casa siempre estoy haciendo cosas, ¡nunca estoy parada!

Azterketan

Ikasle batek idatzitakoa 2.mailako azterketan: "mendi kirolak praktikatzen baduzu, ez ezik prestatu egon behar duzu, zihurra ere eduki behar duzu; euskadiko federazioaren zihurra atera behar duzu".

ZiHurra= asegurua

Gaindituko al du?

Legatza laguntzeko...

Nire ikaslearen legatza laguntzeko txirla batzuk jarriko ditugu. Aspaldi Mihiluzen entzundako zazpiki bat da orain komentatuko dudana, baina inoiz entzun dudan astakeriarik barregarriena denez zuekin konpartitu nahi dut.

Jatetxe bateko kartan "txirlak itsas andreari" idatzi zuten, bai, bai, "txirlas a la marinera". Oso ona!!!

Esamodua: Landaretzarra eman

Gero eta gehiago erabiltzen den esamodu honek badu gaztelaniazko baliokidea: "dar plantón". Erdaldun askok esamodu hau "dar o regalar una planta" bezala itzultzen dute, baina hori ez da itzulpen zuzena.

Adibidea: "Uste nuen lore-sorta ederrarekin etorriko zitzaidala gure lehenengo hitzorduan; baina, bai zera, landaretzar ederra eman zidan!

Aditz laguntzaileen "saltsa"

Ikasle batek legatza saltsan nola prestatzen zuen azaldu nahi zigun.

" Legatza bazkaldu aurretik garbitu zaitut" eta "legatza bazkaldu baino lehen perrexila gainean bota dizut".

Izorratu=Larrua jo?

Euskaltegiko irakasleak galdera hau egin zuen: "animalia bat izango bazina, zein izatea aukeratuko zenuke?

Ikasleak horrela erantzun zuen: "Txori bat (pajarraco) izan nahi nuke eta mundu guztia larrua jo"

Kasita

Irakasle lanetan hasi nintzen lehenengo urtean ikasle batek hau galdetu zidan:

-"zer esan nahi du "kasita" hitzak euskaraz?".

Ustekabean harrapatu niduen, eta orduan berak azalpena eman zidan neuk hobeto ulertzeko.

-"Bai, irakasleok askotan esaten duzue: "E mendi kasita".

Hitz horien artean "kasita" omen zen berak ulertzen ez zuena, baina benetan ez zuen ezer ulertzen; "hemendik hasita" esan nahi zuen eta.

Noraino heldu ahal dan ikaslearen imaginazioa!!!

Hiztegiarekin arazoak

Ikasle batek bere lana deskribatu behar zuen: "ni menpekoa naiz". Dendaria edo saltzailea zela adierazi nahi zuen, dependienta.

Talde bereko beste ikasle batek: "Ni oso neska zerrenda naiz". Neska azkarra edo argia zela adierazteko. Egun horretan ez dakit non utzi zuen bere jakinduria...

Talde horrek arazo serioa dauka hiztegiarekin.

Esamodua: Norberaren etxetxoetatik atera

Adibidez: "Pertsona jontorriek nire etxetxoetatik ateratzen naute! Sekula ere ez dakite zer ein, joan ala etorri, etorri ala joan...": Las personas "voyvengo" me sacan de mis casillas, nunca saben qué hacer, si ir o si venir, si venir o si ir...

Esamoduak: Esnea edo madaria izan

Adibidez: "Eskerrik asko blog hau egiteagatik! Esnea zara!": ¡Gracias por crear este blog! ¡Eres la leche!

Gutxiago entzuten den forma, baina entzun egiten dena leku batzuetan: "Madaria zara!". Forma adierazkorragoak ere erabiltzen dira: "Limoi-madaria zara!" edo "Madari-limoiondoa zara! ("¡Eres la pera limonera!")

Ikakaztzaindiaren proposamena: "Itzela zara!" edo "Akabua zara!" moduko esamoduen ordez, gaztelaniatik ederto itzulitako horiek erabiltzea bai idatzian bai ahozkoan.

Niri dizerdit = A mí me la suda

"Dizerdit" "izerditu" aditzaren trinkoa da.
Jokatua: niri dizerdit, zuri dizerdizu...

Aditz hau Nor-nori-nork eran deklinatzen da.

Konparazioak lantzen

"Neure ezkongai nik beste kilo ditu. Hari nik baino beste gustatzen zaio gauez sartzea".

Euskaltegiko labetik atera berriak

- "Lehoi hori zuhaitzaren barrutik atera da" (gaztelaniazko itzulpena: "Ese león ha salido de entre los árboles")

-" Beste eguna Mirenarekin ozpatu dut" (gaztelaniazko itzulpena: "el otro día me encontré con Miren")

- "Hemen mutilak oso majuak dira baina zerbait lotsatiak dute" (????)

- "Besoarekin zabalik zaingo dizugu" (gaztelaniazko itzulpena: "te esperaremos con los brazos abiertos")

- "Orain zorionez edo ez pertsona arabera daukagu trena hori" (?????)

- "Beti pertsona aberaztasuna izan balitz ziur aski ikus dezakegu" (????)

datxizt lehenaldian

nik nentxizan, hik hentxizan, hark zetxizan...

Datxizt

Txiza egin-en forma trinkoa.
Jokatua: nik datxizt, zuk datxizu...
Adibidez: Andereno, nik datxizt! Komunera joan naiteke?

Jontorri

Aditz trinko hibridoa. Nora joan, zer egin, ez dakizunean: joan ala etorri, etorri ala joan.
Jokatzeko era: ni neskarrion, zu zeneskarrion...

Aditz galegoa da. Nik uste galiziar etorkinen eraginez izan dugula honen berri.
Deklinabide kasua behar-beharrezkoa du egitura zuzena osatzeko; NORATIK.

"Gu zinemaratik geneskarrion atzo".